1.1 Stedelijk beheer en milieu

Er zijn geen belangrijke afwijkingen te melden.

Afval - concept eindafrekening ROVA 2022
De eindafrekening van de ROVA (inclusief kosten AVU) is ontvangen. Deze kent een positief saldo van € 1,2 miljoen. Ongeveer € 600.000 wordt veroorzaakt door een sterk gestegen papierprijs en ongeveer € 400.000 komt door lagere tonnages verwerkt (rest)afval. Dit is conform de Zomerrapportage 2023.

Afval - extra kosten inzameling oud papier
We worden met extra kosten geconfronteerd door een toenemend aanbod van oud papier en karton (OPK), zowel in gewicht als in volume. Daarom is eind 2022 opdracht gegeven aan de ROVA om de huis-aan-huis inzameling van OPK met grotere mini-/rolcontainers te verbeteren. De kosten hiervan zijn iets lager uitgevallen dan in de zomerrapportage was aangekondigd.

Afval - extra vergoeding PMD
Bij het opstellen van de Begroting 2023 was de vergoeding voor PMD door het Afvalfonds nog niet vastgesteld. Daarom zijn we uitgegaan van de vergoeding per ton die gold voor 2022, te weten € 218. Uiteindelijk is deze vergoeding vastgesteld op € 245 per ton. Daarnaast hebben we nog een positieve afwikkeling over 2021 ontvangen van € 64.000.

Afval - project omgekeerd inzamelen gestapelde bouw
De doorlooptijd van het project is iets meer dan een jaar langer dan voorzien, met name doordat de voorbereiding en gedetailleerde uitwerking complexer waren dan verwacht (zie ook RIB 2023-001 ). Hierdoor zijn er nog weinig nieuwe containers geplaatst. Daarmee zijn er ook nog weinig extra kosten gemaakt voor onderhoud, inzameling en verwerking.

Afval - indexering
Met het Raadsvoorstel 'Verdeling van de stelpost voor de loon/prijsbijstelling over de programma's' van 7 maart 2023 is er aan diverse budgetten binnen de afvalstoffenheffing 2,5% extra indexering toegekend. Omdat deze budgetten jaarlijks al worden aangepast aan de werkelijk te verwachten kosten en de afvalstoffenheffing voor 2023 in december 2022 al was vastgesteld, was deze extra indexering niet nodig.

Milieubeheer
Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft in 2023 een tegemoetkoming voor niet compensabele btw inzake verdere sanering van de Vetgasfabriek verstrekt. Dit was in 2023 niet begroot.

Openbare verlichting
De overschrijding van de energiekosten van € 1,2 miljoen voor de openbare verlichting wordt veroorzaakt door de gestegen kosten voor levering en de gestegen netbeheertarieven. Voor 2023 zijn de leveringskosten 3 keer hoger dan het gemiddelde van de afgelopen 5 jaar. Dit is conform Zomerrapportage 2023.

Kapitaallasten investeringen
Zoals reeds in de Jaarrekening 2022 aangegeven zijn in 2022 diverse investeringen vertraagd. Dit betreft zowel investeringen in de openbare ruimte als investeringen bij het CBA. Hierdoor worden de kapitaallasten doorgeschoven en vallen ze in 2023 eenmalig lager uit. Het bedrag is hoger dan aangekondigd in de Zomerrapportage 2023. Dit komt doordat het BBV voorschrijft dat bij een grote afwijking het interne rentepercentage (omslagrente) herberekend moet worden. Aangezien onze financieringsbehoefte afwijkt ten opzichte van de begroting, leidt dit tot een daling in het rentepercentage.

Prijsindexatie beheer en onderhoud
Er is sprake van een sterke prijsstijging in de uitvoering van beheer en onderhoud. De gemiddelde prijsstijging is 15-20%, waardoor deze niet meer wordt gedekt door de prijsindexatie die in de Begroting 2023 is opgenomen (6%). Deze overschrijding is lager dan gemeld in de Zomerrapportage 2023. Dit omdat er enerzijds zeer kritisch is gekeken naar welke werkzaamheden absoluut noodzakelijk waren in 2023 en anderzijds konden door het zeer natte najaar en capaciteitsproblemen bij externe leveranciers niet alle werkzaamheden uitgevoerd worden in 2023.

Bomenonderhoud
Bij de inspectie van de bomen bij het CBA worden we geconfronteerd met extra lasten vanwege noodzakelijke werkzaamheden die in verband met de veiligheid niet uitgesteld kunnen worden. Als gevolg van het natte najaar was het niet mogelijk om alle noodzakelijke werkzaamheden uit te voeren in 2023, waardoor het bedrag lager is dan eerder aangegeven in de Zomerrapportage.

Werkzaamheden derden
Er zijn diverse werkzaamheden uitgevoerd waarvoor een bijdrage is ontvangen. Zo zijn er samen met scholen speelvoorzieningen gerealiseerd en schoolpleinen vergroend waar scholen ook zelf aan hebben bijgedragen en zijn er aanpassingen verricht in de openbare ruimte als gevolg van het veranderende klimaat waarvoor een bijdrage is ontvangen van het Waterschap. Daarnaast zijn er schades aan objecten in de openbare ruimte gerepareerd. Veel schades konden succesvol worden verhaald op ofwel de verzekeringsmaatschappij van de veroorzaker ofwel op het waarborgfonds motorverkeer.

Straatwerk derden
Vanuit de markt is meer vraag naar het verkrijgen van toestemming voor werkzaamheden zoals bedoeld in de Telecommunicatiewet en aanleggen van overige kabels en leidingen. Dit resulteert in meer vraag naar straatwerkzaamheden voor rekening van derden, waar ook bijdragen van derden tegenover staan. Een deel van de bijdragen van derden heeft nog betrekking op werk dat in 2022 is uitgevoerd.

Bomen en vergroenen
De aanbesteding van € 10 miljoen voor het planten van bomen 2023 t/m 2026 is pas aan het begin van het 3e kwartaal 2023 gegund. Hierdoor was het niet mogelijk om in 2023 voor de volle 100% te starten. Daarnaast zorgde ook het zeer natte najaar ervoor dat geplande werkzaamheden niet uitgevoerd konden worden.

Onderhoud wegen
De gecontracteerde aannemers voor het wegonderhoud kampen met capaciteitsproblemen. Hierdoor zijn in 2023 niet alle werkzaamheden uitgevoerd waarvoor opdracht is verleend en is er sprake van een onderschrijding.

Japanse Duizendknoop
Voor de bestrijding van de Japanse duizendknoop is eind 2022 een uitvoeringsovereenkomst met één aannemer tot stand gekomen. Omdat 2023 het eerste jaar van uitvoering was, ging ook veel tijd zitten in het opdoen van ervaring met de aannemer en hoe om te gaan met bomen in groeiplaatsen van de Japanse duizendknoop. Daarom konden er minder locaties worden aangepakt dan vooraf ingeschat.

Personeelslasten
Mutaties in de formatie leiden tot een voordeel op de personele lasten van € 274.000.

Beheer Park Elisabeth Groen
In 2023 zijn er kosten gemaakt voor het beheer van het park. Bij de Jaarrekening 2020 is geld opzij gezet in de reserve onderhoud openbare ruimte voor het 10-jarige beheer. Hiervoor zijn geen middelen in de begroting opgenomen. Vanaf de Begroting 2024-2027 is dit wel structureel opgenomen.

Rioolheffing
De baten voor de rioolheffing zijn € 57.000 hoger dan begroot. Dit komt doordat we aan meer huishoudens een rioolheffing hebben opgelegd dan begroot.

Reserve duurzame stad, Uitvoering van het klimaatakkoord 2022

Voor energietransitie onttrekken we € 862.000 minder uit de reserve duurzaamheid dan begroot. Vanuit het Rijk zijn incidenteel middelen beschikbaar gesteld voor de uitvoeringskosten van het klimaatakkoord (meicirculaire 2022, inclusief indexatie). Deze middelen zijn in 2022 in de reserve Duurzame stad gestort en begroot was om deze in 2023 hieruit te onttrekken. Deze middelen zijn niet ingezet in 2023, zie hiervoor ook de financiële analyse van energietransitie in programmaonderdeel 1.1.1 Energietransitie.

Reserve bodemsanering

Voor het saneren van de Vetgasfabriek is voor het jaar 2023 een onttrekking aan deze reserve begroot van € 500.000. De daadwerkelijke onttrekking bedraagt € 413.000. Dit is € 87.000 minder dan begroot.