‘Amersfoort: Beste stad van Europa’ klonk het afgelopen jaar in binnen- en buitenland. Voor de inwoners van Amersfoort met recht een titel om trots op te zijn. Want samen maken we de stad. En dat is zeker niet alleen het resultaat van de inspanningen in het afgelopen jaar. Het is het resultaat van generaties lang samen bouwen aan de stad.
Wij kijken terug op een aantal mooie resultaten in 2023.
Zo is het in Amersfoort gelukt om ondanks de hoge bouwprijzen toch 900 woningen te bouwen. Daarnaast stelde de gemeenteraad de Omgevingsvisie 2030-2040 vast. Deze visie geeft ons houvast om de groei van Amersfoort op een goede manier vorm te geven. Gezond Samenleven is de leidraad. Een fijne leefomgeving voor mens én dier. Een mooie aanmoediging om door te gaan op de ingeslagen weg was de prijs voor meest diervriendelijke gemeente van Nederland. In december stemde de gemeenteraad ook in met de voorkeurslocatie van een islamitische begraafplaats, in Hoogland West.
Het jaar 2023 stond ook in het teken van de Hervormingsagenda Jeugd. De Hervormingsagenda bevat een pakket maatregelen om de jeugdzorg te verbeteren en financieel houdbaar te krijgen. Vooruitlopend op deze afspraken en in de geest van de Hervormingsagenda, werkten we in Amersfoort al aan een nieuwe aanbesteding voor jeugdhulp. In juni 2023 tekenden we samen met de gemeenten in onze regio een overeenkomst met het jeugdhulporganisatie MetMaya. Het afgelopen jaar hebben we ook stappen gezet om de bestaanszekerheid van inwoners te vergroten. Naast inkomensondersteuning via de Energietoeslag en maatwerk, boden we hulp bij het verlagen van de energierekening zoals gratis spouwmuurisolatie. Het thema ‘bestaanszekerheid’ kreeg extra aandacht vanuit de landelijke politiek met de Tweede Kamerverkiezingen. We zijn nieuwsgierig naar de inzet van het nieuw te vormen kabinet. Een prioriteit afgelopen jaar en de komende jaren is de aanpak van ondermijning. Het college stelde in de begroting 2024-2027 voor om te investeren in de aanpak daarvan.
Voor de culturele sector was 2023 een bijzonder jaar. Het was feitelijk het eerste volledige jaar zonder coronabeperkingen. De bezoekersaantallen namen weer toe, er kwam extra geld voor cultuur vanuit het coalitieakkoord en er was weer ruimte om naar de toekomst te kijken. Tot slot maakte de gemeente in 2023 afspraken met de aannemer van het Huis van de Stad, wat ons een structurele besparing gaat opleveren door lagere energiekosten.
Kortom, in 2023 hebben we belangrijke stappen gezet in het bouwen aan een stad voor deze én volgende generaties. Maar er is genoeg werk aan de winkel om er voor te zorgen dat Amersfoort ook beste stad van Europa blijft, want dat er grote uitdagingen zijn is helder.
We zien bijvoorbeeld een dilemma in de noodzakelijkheden voor de toekomst en de noden van vandaag. Dat zien we terug bij het referendum over het nieuwe parkeerbeleid. Mensen zijn teleurgesteld of verliezen vertrouwen omdat ze het gevoel hebben dat er niet naar hen wordt geluisterd. Daarbij lopen emoties soms hoog op. Van ons als bestuur wordt nabijheid, menselijke maat en betrokkenheid gevraagd. Het vraagt ook om het gesprek met elkaar te blijven voeren. In 2024 gaan we hiermee door. Want besturen draait niet alleen om de inhoud, maar ook om de relaties die we opbouwen met inwoners.
Prioriteren en het maken van moeilijke keuzes zijn onvermijdelijk geworden, vooral wanneer we vooruitkijken naar nieuwe uitdagingen die ons pad kruisen. Het afgelopen jaar merkten we de eerste gevolgen van het overvolle stroomnet, netcongestie. Het is geen vanzelfsprekendheid meer dat voorzieningen en bedrijven aangesloten kunnen worden op het elektriciteitsnet. Het levert steeds meer uitdagingen op voor de woningbouw. Een zelfde uitdaging zagen we ontstaan voor water. Met het veranderende klimaat is er zonder maatregelen geen garantie op voldoende water in droge periodes. Maar ook de beschik- en herbruikbaarheid van grondstoffen is een grote uitdaging, gelet op de geopolitieke ontwikkelingen en de grenzen van de aarde. Daarnaast staan we voor de uitdaging om de grote opgaven van deze tijd uit te voeren binnen beschikbare capaciteit en middelen. Wederom zien we dit jaar een onderbesteding van middelen op sommige beleidsterreinen. Dat hangt direct samen met het tekort aan medewerkers die de gegeven taken uitvoeren.
We staan voor het dilemma gesteld dat niet alles kan en zeker niet alles tegelijk. Prioriteiten stellen betekent ook ‘nee’ zeggen wanneer verwachtingen niet waargemaakt kunnen worden, of als de prijs daarvoor te hoog is. Scherpe keuzes vragen ook om continuïteit van handelen en visie op de lange termijn, want alleen dan kunnen inwoners en organisaties hun eigen keuzes daarop afstellen.
Tot slot is 2023 ook het jaar waarin we als college zijn gestart met onderzoeken van bezuinigingsopties. Het Rijk bezuinigt vanaf 2026 op het Gemeentefonds, de grootste inkomstenbron van gemeenten. We blijven o.a. via de VNG en G40, voortdurend hameren op het van tafel krijgen van de bezuinigingen door het Rijk. Tegelijkertijd sluiten we onze ogen niet voor het financiële ravijn. We kozen er daarom voor om zelf stevig aan het roer te blijven staan, want besturen is ook vooruitzien.